Romatizma ihmale gelmez!
Romatizma ihmale gelmez!
Memorial Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi Hekimi Uzm.Dr.Rıza Nejat romatizma hastalığı ve tedavi yöntemleri hakkında Mahmure kullanıcılarını bilgilendirdi.
Romatizma hareket sistemi yani kemik kas ve eklemleri tutan bir çok hastalık grubuna verilen addır.
Genelde romatizmada bir veya birkaç eklemin farklı veya eş zamanlı tutulumu söz konusudur.
Hekim hangi eklemlerin tutulumu, süresi, simetrik oluşunu ve laboratuar değerlerini göz önünde tutarak romatizmal hastalığı tanısını koyar örneğin romotoid artrit, akut eklem romatizması anklozan spondot v.s.
Romatizmaya herkes her yaş grubunda yakalanabilir.
Romatizmal hastalıklar vücudun otommunite (savunma mekanizması) ile ilgilidir. Ancak neden savunma mekanizması bozuklukları oluşur tam olarak bilinmemektedir.
Savunma sistemi insanın vücudunu yabancı maddelere karşı korur ancak romatizmada dokuyu tanıyamaz ve insanın kendi dokularına karşı reaksiyon gösterir.
Normalde sağlıklı yaşam için gerekli olan bağışıklık sistemi dokuları örneğin bakteri virüsler gibi koruyacağı yerde kendi eklem yapısını bakteriye benzeterek ekleme saldırır ve bunun sonucu eklemde ödem(iltihap) ve ağrı oluşur hareket zorlaşır.
Genelde romatizmal hastalıklar savunma sistemi bozukluğuyla birlikte görülür, ancak halk arasında kireçlenme denilen artrozda eklem kıkırdağının çeşitli hastalık darbeveya aşınma sonucu bozulur ve ilgili eklemlerde yük dağılımı bozulduğundan ağrı oluşur.Ayrıca yumuşak doku romatizmasında da bağışıklık sistemi bozulmaz ve eklem tutulumu yoktur. Yumuşak doku romatizması daha çok kaslarda ağrı ve sertlik şeklinde görülür, ve daha çok kişinin duruş bozukluğu stres durumu depresyonla ilişkilidir. Örneğin Fibromiyoloji
Bazı romatizma türleri kalıtımsaldır ve anne ya da babada ya da yakın akrabalarda görülürse çocuklarında görülme oranı artar ancak çoğu kalıtımsal değildir.
Romatizmanın nem veya soğukla bir ilişkisi ispatlanmamış ancak bozuk olan veya iltihaplı eklemler havadaki iyon değişimine kolay adapte olamazlar bu yüzden nemli havalarda ağrılarda artma görülür. Romatizmanın beslenme veya kiloyla ilişkisi yok ancak diz, kalça gibi yük taşıyan eklemler kilolu kişilerde zorlanır ve ağrıya neden olur ve normal insanlarda aşırı kilo uzun vadede diz ve kalçada artroza (kireçlenmeye) neden olur.
Romatizmanın belirtileri
– Bir ya da birkaç ekleminde ağrı, şişlik veya ısı artışı varsa
– Sırt, bel, kalçalarında ağrı
– Vücut hareketlerinde zorlanma (Örneğin öne doğru eğilme, başını çevirme)
– Sabah yataktan kalkarken tutukluk hissetmesi
Romatizma tedavi yöntemleri
Birçok romatizma çeşidi olduğu için romatizmanın türü, tutulan eklemin şiddeti ve diğer organ tutulumu (Örneğin böbrek, kalp vs) ve laboratuar bulgularına göre tedavi belirlenir.
Medikal (ilaç) tedavisi
– Analjezik (Ağrı kesici)
– NSAİ (Steroid olmayan iltihabı azaltan ilaçlar)
– Savunma sistemine yönelik ilaçlar (Kortizon, mtx…)
Fizik tedavi
Hastanın eklemlerinin iltihap durumuna göre çeşitli fizik tedavi programları verilir (Elektroterapi, soğuk sıcak ve egzersiz) ve hastaya evde yapacağı egzersizler öğretilir. Egzersizler kasların gücünü koruma ve esnekliği sağlamak için önem taşır.
Ergo terapi
Günlük yaşam aktivitelerinin örneğin traş olma, yemek yapma, banyo yapmak iletişim gibi işlerin nasıl daha kolay yapabileceğiniz hakkında size fikir verir.
Cerrahi
Romatizmanın ilerlemiş hallerinde şekil bozuklukları veya eklem hareket kabiliyetinin aşırı azaldığı durumlarda protez uygulaması gibi yardımcı olur. (Kalça, diz protezleri gibi)
Diyet
Gut hastalığında olduğu gibi kandaki ürik asit seviyesini düşürmek amacıyla hastaya diyet uzmanı tarafından diyet verilebilir. Veya aşırı kilolu olan hastalarda diz gibi yük taşıyan eklemler üzerinden yükü azaltmak amacıyla zayıflama diyeti verilebilir.
Psikoterapi
Özellikle hareket kabiliyeti iyice azalan hastalarda vs. durumlarda yardımcı olur.
Çoğu hastalıkta olduğu gibi romatizmada da erken tanı ve tedavi önemlidir. Eklemlerde fazla tahribat olmadan veya ankilojen spondilit gibi duruş bozuklukları oluşmadan belli tedavi ve egzersizleri yapmanın önemi büyüktür.