Burak Sağlık – İnternet, Extranet,İntranet Kitabının Tümü

3.15. Internet Kullanım Etiği
Ağ üzerindeki her kullanıcının, servisleri, sistemleri kullanmaları konusundaki sorumluluklarını fark etmeleri önemlidir. Kullanıcı, ağdaki her servise ulaştığında yaptığı hareketlerden sorumlu olmak zorundadır.

“Internet” ya da kısaca “Net” , tek bir ağ değildir, hatta bir birinde ayrı protokollere, yapılara sahip binlerce irili ufaklı ağların toplamıdır. Internet’teki bilgi akışı, birçok değişik ağ’dan gelip geçmekte, ulaşacağı yere öylece varmaktadır. Bu yüzden, her kullanıcının, kendi bölgesindeki ağ yükünü dengede tutması gerekmektedir.

Bir ağ kullanıcısı olarak, başka bilgisayar ağlarına ulaşmanıza izin verilmiş olabilir. Her ağın kendine ait sorumlulukları, kuralları ve yasakları vardır, Ağ üzerindeki izin verilmiş işlemler, bu ağdaki sorumlular tarafından her zaman izlenebilecek şekilde tasarlanmıştır. Fakat, bir yerde izin verilen bir hareket, başka bir ağda yasaklanmış olabilir. Bu kuralları bilmek ve bunlara uymak, kullanıcının sorumluluğundadır. Sunu unutmayın ki, izin verilen hareketleri kötü yönde de “YAPABİLİRSİNİZ” , ama yapmanız gerekmez.

Ağ’ın, özellikle Internet’in kullanımı, bir ayrıcalıktır, bir “hak” değildir. Bu ayrıcalık, istenildiği zaman, kötüye kullanım yada başka sebeplerle, elinizden alınabilir. Bu kötüye kullanım, bir sistemdeki gizli bilgileri hileli yollarla almak, kötü, anlaşılmaz mesajlarla diğerlerini rahatsız etmek, sistemin kaynaklarını kullanıp sistemi yavaşlatmak, ard arda mesajlar postalayarak başkalarının e-posta kutularını doldurmak, ağ üzerinde yasalarla belirlenmiş kuralların dışına çıkmak vs olarak sayılabilir.
Bulunduğunuz ağ’ın durumuna göre, disiplin cezasından işten çıkarılmaya; hesabınızın silinmesinden hapse kadar cezalara çarptırılabilirsiniz.

3.16. Bilgisayar Ahlakı Üzerine 10 Altın Kural
1. Kesinlikle, bilgisayarı, başkalarına zarar vermekte kullanmayın.
2. Kesinlikle, bilgisayarla, başkalarının işine mani olmayın.
3. Kesinlikle, başkalarının dosyalarını karıştırmanın yollarını aramayın.
4. Kesinlikle, bilgisayarı hırsızlık yapmakta kullanmayın.
5. Kesinlikle, bilgisayarı yalancı şahitlikte, sahte delil hazırlamada kullanmayın.
6. Kesinlikle, sahibinden izinsiz başkalarının bilgisayar kaynaklarını kullanmayın.
7. Kesinlikle, başkalarının fikirlerini bilgisayarla çalıp kendinize mal etmeyin.
8. Kesinlikle, sosyal içeriğini düşünmeden bir program yazmayın.
9. Kesinlikle, bilgisayarı, saygı ve ilgi göstermeksizin kullanmayın.

3.17. Internet’in Sosyal Boyutu
Yaygın bir görüşe göre internet, kişilerin sosyal yaşamlarında olumsuz etkilere sahiptir. Gerçek dünyadan farklı bir ortamda, “sanal dünyada, insanlar arası ilişkiler değişmektedir. Bu bir bakıma doğrudur. Çoğu durumda birbirleri ile etkileşen insanlar bir internet adresi, bir e-mail adresi vb gibi. Öte yandan internet, kişiler arasındaki mesafe, yaş, cinsiyet, ırk, kültür vb gibi gerçek dünyada önemli olabilecek pek çok özelliği de ortadan kaldırmaktadır.
Yerinden alışveriş, yerinden bankacılık, hatta işe gitmeden evden çalışma vb gibi kullanımlar insanın sosyal yaşamını etkileyebilecek unsurlardır. Bir açıdan bunlar insana başka işler yapmak için zaman kazandırmakta; öte yandan başka bir açıdan da tembelliğe itmektedir. Ancak, internet kullanımının hayatın akışını yönlendiren servislere kaydığını düşünürsek, artık iş tanımları, yaşam biçimleri vb değişmeye başlamıştır. Bu yüzden internetin sosyal boyutunu düşünürken; yaşam kurallarını klasik anlamda değil de “değiştiği” anlamlarda düşünmekte fayda var.

3.18. Internet’in Ticari Boyutu
Internet’in 1990’ların başlarından itibaren bu kadar yaygınlaşmasının en temel nedenlerinden birisi ve belki de en önemlisi “para kazandırabilecek potansiyele sahip” bir imkan olmasıdır. Bu iletişim ağına bağlı bilgisayarlar yolu ile alışverişler yapılabilmekte, borsa/bankacılık işlemleri yerine getirilebilmektedir. Bu haliyle internet’in “ağ teknolojisi” kimliğinin yanında bir de “medya” özelliğinden söz edebiliriz. Internet artık ciddi reklam paralarının dönmeye başladığı ve şirketlerin ürünlerini pazarladığı bir ortam haline gelmeye başlamıştır.

3.19. Internet’in Hukuki Boyutu
Siber kültür ve siber toplum, büyümeyle beraber kendi kurallarını da “yazılı” hale getirmeye başlamıştır. Halen “kontrol edilememe” noktasındaki serbesti ve kişilik hakları, telif hakları gibi önemli konular, ticari uygulamalardaki boşluklar, vergilendirme sistemi gibi birçok “geleneksel hukuk” konuları, bu “yeni” toplumsal ortama adapte edilmeye çalışılmaktadır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM INTRANET